Belangrijke maatschappelijke ontwikkelingen zoals bezuinigingen, vergrijzing en verkleuring laten zien dat het in de komende jaren spannend gaat worden. Deze ontwikkelingen vormen de basis van twee trends die het functioneren van de overheid de komende jaren zullen gaan bepalen. Deze trends hebben betrekking op de versterking van het burgerschap en de verdere verbetering van de bedrijfsvoering. Verandering van de overheid is hiervoor nodig. Een compacte overheid is op dit moment het antwoord hierop. Tegelijkertijd speelt het internet op de achtergrond haar eigen spel. Sociale media en ‘embedded’ software nemen hierbij een steeds grotere positie in. In het kennisontwikkelingsprogramma “Second Society: verankering en verbreding van vernieuwing in een netwerkmaatschappij” worden deze ontwikkelingen, mogelijkheden en ambities bij elkaar gebracht.
Verandering is nodig, maar realisatie is niet eenvoudig. In het vorige kennisontwikkelingsprogramma “Second Society: over vernieuwing in de straat, de stad en de staat” (2007) is in de afgelopen jaren samen met betrokken overheidsorganisaties op basis van talloze onderzoeken, verkenningen en analyses, kennis ontwikkeld over hoe vernieuwing goed kan worden gerealiseerd. Hierbij is in het bijzonder aandacht besteed aan de betekenis van het internet als belangrijke invloedsfactor op deze verandering. Het voorliggende kennisontwikkelingsprogramma bouwt voort op de kennis die in de afgelopen jaren is ontwikkeld.
Kennisontwikkelingsprogramma
Centraal in het kennisontwikkelingsprogramma staat de vraag op welke wijze noodzakelijke vernieuwing en mogelijke technologische innovatie hand in hand kunnen worden opgepakt, zodanig dat geprofiteerd kan worden van de voordelen van een dubbele innovatieslag.
Op basis van de verkregen inzichten in de afgelopen jaren, de verwachtingen die we hebben voor de komende periode en uitdagingen die hierbij kunnen worden geduid, worden in dit kennisontwikkelingsprogramma drie aandachtsgebieden centraal gesteld die belangrijk zijn voor het behalen van resultaat:
- het leggen van verbindingen om barrières te slechten bij de toepassing van innovaties;
- het verankeren van veranderingen voor een structurele en zinvolle toepassing van innovaties;
- het doorgronden van de aard van innovaties om goed te kunnen profiteren van de voordelen van de verandering.
Deze aandachtsgebieden spelen een belangrijke rol bij het oplossen van concrete vraagstukken. Hierbij kan worden gedacht aan onderwerpen die voor iedere overheidsorganisatie van belang zijn, bijvoorbeeld optimalisering van de dienstverlening, verbetering van de beleidsontwikkeling of verscherping en transparantie van toezicht. Deze vragen kunnen ook centraal worden geplaatst bij vraagstukken die overheidsdomeinen overschrijden. Hierbij kan gedacht worden aan vraagstukken waarbij vanuit verschillende overheidsterreinen geïntegreerde oplossingen moeten worden aangeboden, bijvoorbeeld op het gebied van de inrichting van het openbaar bestuur, de rechtspraak, het onderwijs of de zorg. De vragen kunnen ook centraal worden gesteld bij meer technologische vraagstukken zoals het gebruik van informatietechnologie voor het vernieuwen van processen en producten van de overheid, bijvoorbeeld het gebruik van Geografische informatie Systemen (GIS), nieuwe web- en embedded technologie en mobiele communicatie.
Volgens het Center for Public Innovation wordt het openbaar bestuur geconfronteerd met twee fundamentele veranderingen die van invloed zijn op de invulling van hiervoor genoemde drie aandachtsgebieden. Allereerst is zichtbaar dat naast een krimpende fysieke werkelijkheid een groeiende virtuele wereld is ontstaan met eigen normen en waarden. Ten tweede is zichtbaar dat onder invloed van maatschappelijke en technologische ontwikkelingen de verhouding tussen de fysieke en virtuele wereld niet stabiel is, maar constant verandert. Het brandpunt van deze twee fundamentele ontwikkelingen is door het Center for Public Innovation in de afgelopen jaren gedefinieerd als de Second Society.
Uitnodiging om te participeren
Het Center for Public Innovation kan het echter niet alleen. Om de benodigde samenhang tussen theorie en praktijk in het kennisontwikkelingsprogramma te kunnen waarborgen en de uitvoering te kunnen financieren worden publieke organisaties uitgenodigd deel te nemen. Wij streven naar een meerjarige relatie.
Idealiter beslaat de deelname minimaal drie jaar, waarbij een jaarlijkse bijdrage van € 30.000 euro wordt gevraagd. We streven naar (minimaal) tien deelnemende organisaties.
Daar staat ook wat tegenover. Allereerst wordt voor elke deelnemende organisatie jaarlijks een eigen vraagstuk opgelost. Daarnaast dragen wij bij aan het verankeren van de resultaten in de eigen organisatie. Hiervoor zijn verschillende mogelijkheden denkbaar, zoals persoonlijk advies, aanvullend onderzoek en Atelierbijeenkomsten. Als laatste bestaat de mogelijkheid van eigen kennisontwikkeling door middel van het ontvangen van CPI-publicaties, deelname aan congressen of het verrichten van onderzoek. Het is aan de deelnemende organisaties zelf om hier een keuze in te maken en zo de samenwerking een voor hen gewenste en passende vorm te geven.
